Waarom niet drinken tijdens de zwangerschap?

Waarom geen alcohol tijdens de zwangerschap?

Alcohol kan de ontwikkeling van de foetus op elk moment tijdens de zwangerschap verstoren, ook in de vroegste stadia, voordat een vrouw weet dat ze zwanger is.

Onderzoek toont aan dat binge drinking (voor vrouwen vier of meer drankjes per keer) en regelmatig zwaar drinken, het grootste risico op ernstige foetale problemen vormt. Maar zelfs kleinere hoeveelheden kunnen schade veroorzaken. In feite er is geen bekend veilig niveau van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap.

De alcohol komt in de bloedsomloop van de moeder en wordt via de placenta doorgegeven aan de bloedsomloop van de baby. De moeder kan alcohol afbreken door enzymen in de lever, maar de baby kan de alcohol niet afbreken. Dit kan interfereren met de ontwikkeling van de hersenen en andere kritische organen, structuren en fysiologische systemen.

Blootstelling aan prenatale alcohol is een belangrijke vermijdbare oorzaak van geboorte- en neurologische afwijkingen. Het kan een scala aan ontwikkelings-, cognitieve en gedragsproblemen veroorzaken, die op elk moment tijdens de kindertijd of later in het leven kunnen optreden.

Het meest ingrijpende gevolg van prenatale blootstelling aan alcohol is hersenbeschadiging en de daaruit voortvloeiende beperkingen in gedrag en cognitief functioneren.

Foetale Alcohol Spectrum Stoornissen (FASD)

Wetenschappers definiëren een breed scala aan effecten en symptomen veroorzaakt door prenatale blootstelling aan alcohol onder de noemer Foetale Alcohol Spectrum Stoornissen (FASD).

De medische aandoeningen die gezamenlijk FASD worden genoemd omvatten:

• Foetaal alcoholsyndroom (FAS)
• Gedeeltelijke FAS (pFAS)
• Alcoholgerelateerde neurologische ontwikkelingsstoornis (ARND)
• Alcohol-gerelateerde aangeboren afwijkingen (ARBD)

De nieuwste editie van de Diagnostische en Statistische handleiding voor Psychische Stoornissen (DSM-5) bevat nu tevens de psychiatrische diagnose Neurologische Gedragsstoornis geassocieerd met Prenatale Alcohol blootstelling (ND-PAE).

Personen die voldoen aan criteria voor een FASD-diagnose kunnen ook voldoen aan de criteria voor ND-PAE. De essentiële kenmerken zijn prenatale alcohol blootstelling en betrokkenheid van het centrale zenuwstelsel (CZS). Bewijs van betrokkenheid van het centrale zenuwstelsel kan structureel zijn (bijvoorbeeld kleine hersengrootte, veranderingen in specifieke hersenregio’s) of functioneel (bijvoorbeeld cognitieve en gedragstekorten, motorische en coördinatieproblemen).

Geavanceerde beeldvormings-studies hebben verschillen in hersenstructuur en activiteit aan het licht gebracht die consistent zijn met gegevens uit neuropsychologisch testen, waaronder gebreken in sensorische verwerking, cognitie en gedrag bij personen met FASD vergeleken met personen zonder FASD.

Volledige diagnose

Een volledige diagnose FAS wordt gegeven als er op 3 terreinen afwijkingen bestaan:

1. Vertraagde groei
   Baby’s worden geboren met een te laag geboortegewicht en groeien erg traag. Kinderen met FAS zijn kleiner dan hun leeftijdsgenootjes en vaak erg tenger. Het hoofd is vaak abnormaal klein.
2. Gezichtsafwijkingen
3. Neurologische afwijkingen

Slechte spiercoördinatie komt veel voor. Baby’s met FAS hebben een slechte zuigreflex en kauwen slecht. Veel kinderen met FAS zijn overgevoelig voor tast, geluid en fel licht. Ook veel voorkomend zijn: slecht sociaal functioneren, hyperactiviteit, verstandelijke handicap en autistisch gedrag.

ARND en FASD

Kinderen die niet alle karakteristieken van FAS hebben kunnen gediagnosticeerd worden als Alcohol Related Neurodevelopmental Disorder (ARND), partieel FAS (pFAS), Foetaal Alcohol Effecten (FAE), Alcohol Related Birth Defects (ARBD) of nog andere termen. De term Foetaal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) wordt tegenwoordig gebruikt door veel onderzoekers om het hele gebied van defecten door prenatale alcohol blootstelling af te dekken.

Gevolgen FASD

Foetaal alcoholsyndroom kan grote gevolgen hebben; het grootste gedeelte van personen met FAS kan niet zonder begeleiding wonen.

Bij kinderen met FAS komen de volgende problemen veel voor:

• Psychische klachten
• Schoolverlating
• Aanvaringen met justitie, gevangenisstraf
• Psychiatrische opname
• Seksuele afwijkingen
• Alcohol- en drugsproblemen

Cijfers

Het is niet bekend hoeveel kinderen met FAS geboren worden. Omdat de symptomen variabel zijn, is de ziekte waarschijnlijk ondergediagnosticeerd. Een aantal studies wijst uit dat er per duizend geboortes één tot drie kinderen met FAS ter wereld komen.

Bronnen:

National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, USA
FAS-stichting, NL
Hersenstichting, NL
Kinderneurologie, EU