Wat zijn de kenmerken van een gokverslaving?

Een gokverslaving herkennen

Uit recent onderzoek van het Trimbos-Instituut (link) is gebleken dat ruim 2.000 mensen per jaar hulp zoeken voor hun gokverslaving. Het “Hoewel het aantal hulpzoekenden voor gokken al jaren daalt, groeit het aandeel van mensen die problemen ervaren met online gokken. En daar zijn relatief veel jongeren bij”, aldus Trimbos-Instituut

De definitie en kenmerken van een gokverslaving

De term ‘gokverslaving’ wordt in de psychiatrie en psychologie nu vervangen door ‘gokstoornis’. Een gokstoornis wordt gedefinieerd als persisterend en terugkerend gokgedrag dat leidt tot significante beperkingen of lijden. Om aan de diagnose te voldoen, moeten ten minste 4 van de volgende kenmerken aanwezig zijn:

• Met steeds grotere hoeveelheden moeten gokken om de gewenste opwinding te bereiken.
• Rusteloos en prikkelbaar zijn bij pogingen tot minderen van of stoppen met gokken.
• Herhaaldelijk onsuccesvolle pogingen om te minderen, te stoppen of beheersen.
• Vaak in gedachten bezig zijn met gokken (herbeleven, plannen volgende spellen, hoe aan geld te komen om te kunnen gokken).
• Vaak gokken om te ontsnappen aan problemen of vervelende gevoelens (hulpeloosheid, schuldgevoel, zorgen somberheid).
• Opnieuw gaan gokken om verloren geld weer terug te winnen (chasing losses).
• Liegen om de ernst van het gokgedrag te verhullen.
• Belangrijke relaties, werk, opleiding, carrière in gevaar brengen of verloren door gokken.
• Geld van anderen nodig hebben om uitzichtloze financiële problemen te verlichten.

Zelfs als iemand niet aan deze criteria voldoet, kan er nog steeds sprake zijn van problematisch gokken. In verschillende onderzoeken wordt gebruik gemaakt van een schaal om kansspelspelers in te delen in laag risico gokker, risicovol gokker en problematische gokker:

Laag risico gokker

Heeft wel eens gegokt, maar nog nooit meer dan €100 op een dag verloren of wel eens meer dan €100 verloren, maar voldoet aan geen van de bovengenoemde criteria.

Risicovol gokker

Heeft wel eens meer dan €100 verloren aan gokken op een dag en voldoet aan één of twee van de bovengenoemde criteria.

Problematische gokker

Heeft wel eens meer dan €100 verloren aan gokken op een dag en voldoet aan drie of vier van de bovengenoemde criteria.

Oorzaken en risicofactoren gokverslaving

De exacte oorzaken van gokverslaving zijn niet volledig bekend, maar er zijn wel verschillende risicofactoren die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een gokverslaving.

Een van de belangrijkste risicofactoren lijkt genetische aanleg te zijn. Uit onderzoek is gebleken dat de kans op het ontwikkelen van een gokverslaving groter is bij mensen met een familiegeschiedenis van verslavingsproblemen. Daarnaast lijkt ook de omgeving een rol te spelen, zoals de beschikbaarheid van gokspellen en de sociale acceptatie van gokken.Verder kunnen persoonlijkheidskenmerken zoals impulsiviteit, sensation seeking en een laag zelfbeeld bijdragen aan het ontstaan van een gokverslaving. Ook psychologische problemen zoals depressie en angststoornissen kunnen een rol spelen, omdat mensen met deze problemen mogelijk gokken als manier zien om hun negatieve gevoelens te verminderen.

Ten slotte zijn er bepaalde groepen die een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van een gokverslaving, zoals jongvolwassenen en ouderen, mannen (er zijn twee tot driemaal meer gokverslaafde mannen dan gokverslaafde vrouwen) en mensen die eerder of gelijktijdig te maken hebben met andere vormen van verslaving.

Het is belangrijk om te benadrukken dat het hebben van een of meerdere risicofactoren niet automatisch betekent dat iemand ook daadwerkelijk een gokverslaving zal ontwikkelen.

Herken je jezelf of een naaste hierin? Neem contact met ons op, we helpen je met een plan van aanpak.

Bronnen

• Trimbos-Instituut
• Onderzoeksrapport Nulmeting 2016 Modernisering kansspelbeleid; Ministerie van Veiligheid en Justitie
• Shaffer HJ et al. Estimating the prevalence of disordered gambling behavior in the United States and Canada: a research synthesis. Am J Public Health. 1999;89(9):1369
• Gambling Impact and Behavior Study. National Opinion Research Center, University of Chicago
• Ladd GT et al. Gambling participation and problems among older adults. J Geriatr Psychiatry Neurol. 2003;16(3):172.
• American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual: Mental Disorders -5
• Brink W van den. Verslavingsgedrag van DSM-IV naar DSM-5