Column: Kees - De terugval (12/13)

"Dan heb ik de slag verloren, maar de oorlog allerminst. Want ondertussen heb ik dan wel een lekkere fles wijn leeg gedronken. Of misschien wel twee. Haha. Mijn verslaafde brein is creatiever dan ikzelf ooit zou kunnen bedenken."

De kruitdampen die de schadebrieven hebben veroorzaakt, trekken langzaam op. Binnen deze tweeweekse dagbehandeling kunnen en zullen we niet meer dieper zinken. Ieder moet op zijn eigen manier de bodem aantikken om zich daar af te zetten en weer boven te komen.

Om daar goede moed bij te verzamelen, krijgen we in de nog resterende dagen enkele opdrachten. Waar onder het schrijven van een compassie-brief aan jezelf. Meteen borrelen deze zinnen bij me op: ‘Nee, nee, nee, lieve man. Word nu niet boos. Word nu niet cynisch… Maak nu geen bittere grap. (Dat kan immers altijd nog…). Ik hou van je. Onvoorwaardelijk. Samen leven wij mijn leven en samen ga ik nog sterven met jou.’

Ik lees wat ik opgeschreven heb en zonder snikken komen de tranen. Ik mis mijn vriend Erik die vijf jaar geleden gestorven is. Nu komt hij plots naast me zitten en slaat zijn arm om mijn schouder. Zwijgend geeft hij troost. Ik denk aan al onze uren samen op het bankje voor zijn huis. Vanwege zijn zwakke hart was roken hem door de artsen ten strengste verboden. Ze hadden hem echter niet verboden mijn sigaretten aan te steken.

Dus elke keer wanneer ik er eentje op wilde steken, wreef hij kort in zijn handen en gaf ik hem de sigaret. Die stak hij dan op met een genietend trekje. En daarna kreeg ik de brandende sigaret weer terug. ‘Erik, hoe moet het nou verder?’ klinkt het vragend in mij. ‘Mag ik dan echt nooit meer een slokje bier of een klein glaasje wijn?’ 

Hij zou zeker weten een list voor me hebben verzonnen.

De volgende dag is onze rossige groepsgenoot zonder afmelding afwezig en dat geeft meteen flinke consternatie. We vonden hem gisteren al wat stilletjes zoals dat heet. Zou hij ziek zijn of een andere goede reden hebben? Hij woont in het zuiden van het land en we weten dat hij voor deze gelegenheid een vakantiehuisje in de buurt huurt. Hij zal deze keer toch niet al tijdens de behandeling een terugval hebben?

"Vergeet het maar. Als je verslaafd bent, weet je in no-time waar je moet zijn.”

Iemand zegt: “Hij kent de omgeving niet, dus het is moeilijk voor ‘m om aan middelen te komen.” Nu meng ik mij ook in de consternatie en zeg: “Vergeet het maar. Als je verslaafd bent, weet je in no time waar je moet zijn.” Ik denk aan onze vakantie in de ruige binnenlanden van Turkije tijdens de ramadan. Er werd in het hele land geen druppel geschonken en toch wist ik in elk gehucht meteen bij welke fietsenmaker of barbier ik wezen moest. Aan de luxaflex zag ik soms al of ze achter in de zaak een koelkast vol met bier hadden staan.

Op een dag reden we een klein stadje binnen en riep de puber – die nog een kind was – vanaf de achterbank: “Kijk Kees! Volgens mij kun je daar je biertjes kopen.” Hij wees naar een vervallen schoenwinkeltje met scheef hangende luiken. “Ik dacht het niet jongen.” zei ik, maar hij had weer eens gelijk. Want even later verliet ik dat winkeltje inderdaad met een grote plastic zak waarin zich ijskoude blikjes bier schuilhielden.

Na de pauze horen we dat een medewerker van Spoor6 telefonisch contact heeft gehad met onze rossige jongeman. Hij laat weten helaas ook morgen, de laatste dag, verhinderd te zijn en dat het goed met hem gaat. We krijgen zelfs allemaal de hartelijke groeten. “Heeft hij een terugval gehad?” vraagt Victor. “Dat mag ik niet zeggen.” antwoordt de behandelaar. Ik denk er het mijne van.

Binnen de verslavingszorg is ‘terugval’ een ingeburgerde term. Je zou bijna denken dat je verplicht een terugval moet hebben gehad om er echt bij te horen. Freek de Jonge zei al ooit iemand te kennen die niet zozeer verslaafd was aan het roken, maar aan het telkens stoppen ermee. Zolang ik geen terugval heb, is het in elk geval geoorloofd er een te krijgen. Dan mag ik Spoor6 bellen en zeggen: “Ik heb een terugval.” En dan zegt Spoor6: “Ach Kees, wat vervelend. Kom snel langs. We helpen je opnieuw.” Dan heb ik de slag verloren, maar de oorlog allerminst. Want ondertussen heb ik dan wel een lekkere fles wijn leeg gedronken. Of misschien wel twee. Haha. Mijn verslaafde brein is creatiever dan ikzelf ooit zou kunnen bedenken.

Weet je nog vrouw? Dat wij samen stiekem achter de bomen in de tuin van een klein pension onze biertjes zaten te drinken onder de sterrenhemel? Het kind rustig slapend terwijl de imam zijn gebed door de krakerige luidsprekers liet schallen? Weet je dat nog mijn lief? Wat was Turkije mooi in die tijd.

27 april 2023

Kees van Loenen
(samen met Ine Bimbergen)

Kees leeft nog altijd in herstel.