Column: Kees - De groepsgenoten (8/13)

"Eens een verslaafde, altijd een verslaafde. Al die kennis stemt mij droevig. Omdat het tot mij doordringt dat ik de rest van mijn leven ‘in herstel’ zal zijn"

Vandaag is het vrijdag. De afgelopen vier dagen heb ik doorgebracht in een ruimte bij Spoor6 met een groep mensen die ik hiervoor ‘anonieme voorbijgangers’ of ‘toevallige passanten’ zou hebben genoemd. Als ik ze überhaupt al genoemd had.

Door verschillende behandelaren zijn we bestookt met informatie. We hebben een dik werkboek gekregen vol met theorie en opdrachten. Uitgelegd is dat het brein dopamine aanmaakt wanneer je middelen gebruikt. Waardoor de dosis die je gisteren nodig had vandaag niet meer toereikend is. En we willen ons toch niet ongelukkiger voelen dan gisteren?

Ik leer dat ik vroeger ‘zin’ had in een biertje en dat ik nu ‘zucht’ heb naar een biertje. Eens een verslaafde, altijd een verslaafde. Al die kennis stemt mij droevig. Omdat het tot mij doordringt dat ik de rest van mijn leven ‘in herstel’ zal zijn. Dat ik nooit meer zorgeloos kan genieten van een koud blikje bier of van een goed glas rode wijn. Ik ben namelijk ziek. Volgens de theorie.

Nu hebben we tijd gekregen om ons levensverhaal op te schrijven. Dat verhaal lezen we allemaal voor. Daardoor transformeren de ‘toevallige passanten’ in mensen die je nooit meer vergeet.

De wat oudere heer die het liefst in een cabrio door de Betuwe rijdt en een wagenpark vol oldtimers bezit, vertelt dat zijn vrouw hem heeft aangemeld bij Spoor6. “Doe maar wat je niet laten kan.” was zijn tekst.

De lief glimlachende jonge vrouw die voor iedereen zorgt behalve voor zichzelf, woont weer bij haar moeder in die bedlegerig is. Wanneer wij haar met klem adviseren zich uit die wurggreep los te maken, huilt ze en glimlacht ondertussen gewoon door.

De stille magere man die vier jaar oud was toen zijn vader en broer verdronken tijdens een vakantie, sliep op dat moment in een caravan met gordijnen waar gouden sterretjes op geprint stonden. Dat weet hij nog goed.

De bijna veertigjarige die eindelijk haar langverwachte baby kreeg en vervolgens werd verlaten door haar man, vertelt dat hij al jaren een jongere vriendin bleek te hebben.

De bonk met tatoeages deelt voor het eerst wat hij in het plat gebombardeerde huis in Afghanistan aantrof.

Hij doet dat langzaam en zacht met droge ogen. Zijn schouders schokken bij elk woord. Wij luisteren ademloos en sommigen van ons huilen zijn tranen.

De dertiger die op de Zuidas snuivend mega-deals binnenhaalt en inmiddels alleen nog maar aan seks en porno kan denken, zegt na elke zin: “Snap je?”

De enige student in de groep heeft sinds de kleuterschool verkering met zijn grote liefde. Hij drinkt zich op elk feestje steevast laveloos. “Als je hiermee doorgaat, maak ik het uit.” heeft die grote liefde gezegd.

De groepsgenoot met zware dyslexie staat er op zijn levensverhaal zelf te doen. Toen hij het eindelijk helemaal had voorgelezen, volgde spontaan applaus. Waarop hij door zijn lachbui en tranen heen vroeg: “Zijn jullie zó blij dat ik klaar ben?”

En dan de rossige jongeman die nu voor de derde keer de dagbehandeling bij Spoor6 doet en steeds een terugval heeft. “Ik dacht dat ik eraf was. Ik dacht dat ik eraf was.” Als hij nu niet doorpakt, wil zijn vader hem nooit meer zien.

Kleine verhalen over grote dingen en grote verhalen over kleine dingen vloeien met elkaar samen. En alle levensverhalen lijken in de kern op hetzelfde neer te komen: “Help, ik kan het niet alleen.” Binnen deze groep voel ik me niet eenzaam.

Want ik ben er ook nog. De man die geneigd is zichzelf buiten dit gezelschap te plaatsen en te denken dat hij er een stuk beter voor staat. Daarmee de kern van zijn probleem schetsend.

We sluiten deze vrijdag af met het maken van een Weekend Preventie Plan. Van uur tot uur moeten we in kaart brengen wanneer we wat gaan doen komend weekend en met wie. Dit om het risico op gebruik zo klein mogelijk te maken.

Het is warm buiten en we zitten met zijn allen aan een grote tuintafel. Iedereen is moe en murw van de intense week. Ik zeg precies op het goede moment met de juiste intonatie: “Ik plan mijn terugval op zondagmiddag klokslag drie uur.” Een collectieve bulderende lach valt mij ten deel en ik slik met een triomfantelijk gezicht mijn tranen weg.

Als ik thuiskom, zijn mijn vrouw en de puber net terug van vakantie. Het is fijn ze weer te zien, maar tegelijkertijd ben ik Jack Nicholson in One Flew Over The Cuckoo’s Nest.

20 maart 2023

Kees van Loenen
(samen met Ine Bimbergen)

Kees leeft nog altijd in herstel.