Column: Kees - De intake (4/13)

"Ik moet er smakelijk om lachen. Tot de deur daadwerkelijk open zwaait en er inderdaad een psychiater verschijnt."

Mijn ouders zijn al jaren dood. Daar merk ik weinig van. Want in mijn hoofd voeren ze nog steeds gesprekken. Mijn vader: ‘Waar zit Kees?’ Mijn moeder: ‘Op een bank in de hal van een verslavingskliniek.’

Een verslavingskliniek?! Hoezo? Waarom?

Drank natuurlijk. Toen hij twaalf was, gaf jij hem al bier.

Nou en?

Nu kan hij er niet meer mee stoppen.

Flauwekul. Wat zit hij op die bank te doen?

Een vragenlijst in te vullen.

Over wie? Over ons? Over mij?

Mijn vader begint hem, net als ik, te knijpen als een oude dief. Ik stel me voor dat hij naast me komt zitten in die hal. Wat een scène zou dat opleveren. De theatermaker in mij smult ervan. Twee lieve doodsbange mannen die met een grote bek elkaar de schuld willen geven. Naast elkaar zittend op een rode bank.

Om het scenario compleet te maken, kan er elk moment een psychiater in de deuropening verschijnen. Ik moet er smakelijk om lachen. Tot de deur daadwerkelijk open zwaait en er inderdaad een psychiater verschijnt. Mijn vader is ineens verdwenen. Ik mag binnenkomen.

Het is zeker niet de eerste keer dat de realiteit mij overvalt. Twintig jaar geleden gebeurde het me ook. Toen zat ik samen met mijn zus Karin op een klein toneeltje in Amsterdam. In het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis om precies te zijn. De week daarna zou ik daar een totale maagresectie ondergaan, omdat er kanker bij mij was geconstateerd. Ik was uitgenodigd voor een interview, want een dergelijke ingreep werd toen nog niet vaak uitgevoerd. Het zaaltje puilde uit. Ook de chirurg die mij zou helpen, was aanwezig.

Ik praatte honderduit over mijn werk binnen het jeugdtheater. Over de periode dat ik solovoorstellingen maakte waarmee ik door het land trok. Over mijn zoon die zo getalenteerd was. Over mijn dochter die op driejarige leeftijd lichamelijk en verstandelijk beperkt bleek te zijn. Over de impact daarvan op ons gezinnetje. Wat uiteindelijk tot een scheiding leidde. Over dat er al een maagzweertje was geconstateerd op mijn achttiende. Ik zat riant op mijn praatstoel daar.

Ik vraag: ‘Denken jullie dat ik hier aan het juiste adres ben?’ De psychiater zegt: ‘Dat denken wij niet. Dat weten wij zeker’.

Toen ik samen met Karin terug naar huis liep, bleef ik midden in het Oosterpark plotseling staan. Ik keek haar aan en vroeg: ‘Ging dat zojuist allemaal over mij?’ Mijn zus knikte. Toen kwamen de tranen.

De psychiater is een jonge vlotte man. De casemanager met de vriendelijke stem zit ook in de kamer. Ze zijn beiden oprecht verbaasd dat ik alleen ben gekomen. Het is namelijk gebruikelijk om samen met een naaste het intakegesprek te doen. Ik leg uit dat mijn vrouw niet zomaar een dagdeel vrij kan maken. Dat betekent natuurlijk niet dat ze mij niet steunt. Maar mijn probleem is tenslotte niet haar probleem. Toch?

Er valt een stilte. De psychiater kijkt mij bedenkelijk aan. Hij zegt: ‘Realiseer jij je wel dat het de bedoeling is dat je partner ook stopt met drinken?’ Ik schrik en zeg: ‘Laten we het nu niet groter maken dan dat het is.’ Zijn blik wordt wat meewarig. Hij vraagt: ‘Op welke datum wil je stoppen met drinken?’ ‘Op de dag dat de behandeling begint. Dat lijkt me logisch.’ zeg ik. ‘De voorwaarde is dat je minimaal een week daarvoor al clean bent. Dit is in verband met eventuele afkickverschijnselen.’ Ze kijken me nu beiden ernstig aan.

Ik vraag: ‘Denken jullie dat ik hier aan het juiste adres ben?’ De psychiater zegt: ‘Dat denken wij niet. Dat weten wij zeker’. Ik word verplaatst van de intakelijst naar de deelnemerslijst. Keiharde afspraken worden gemaakt.

Aangeslagen kom ik thuis. Er drijven donkere wolken mijn kant op. Eerst maar een biertje. Daarna ga ik wel boodschappen doen.

Mijn zus Karin – Karin Ingrid van Loenen om precies te zijn – was een geweldige zus. Mijn steun en toeverlaat bovendien in de tijd dat ik ernstig ziek was. In 2011 overleed ze aan de gevolgen van een hersentumor.

6 februari 2023

Kees van Loenen
(samen met Ine Bimbergen)

Kees leeft nog altijd in herstel.